Trong lĩnh vực tiền tệ, khái niệm tỷ giá hối đoái là vô cùng quan trọng. Bởi khi thực hiện giao dịch giữa các nước với nhau đều dựa trên tỷ giá hối đoái. Vậy tỷ giá hối đoái là gì? Theo dõi bài viết của BachkhoaWiki dưới đây để được giải đáp nhé.
Tỷ giá hối đoái hay còn được gọi với cái tên khác là tỷ giá trao đổi ngoại tệ (hoặc đôi khi cũng được gọi tắt là tỷ giá). Đây là thuật ngữ dùng để chỉ tỷ lệ trao đổi giá trị giữa đồng tiền của 2 nước. Nói một cách dễ hiểu thì đây chính là số lượng của đơn vị tiền tệ cần thiết để bạn mua một đơn vị ngoại tệ.
Căn cứ theo Luật Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam năm 1997 thì khái niệm tỷ giá hối đoái này chính là tỷ lệ giá trị đồng Việt Nam và đồng tiền nước ngoài. Tỷ lệ này sẽ có sự tham gia điều tiết của Nhà Nước và do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xác định cũng như công bố.
Trong ngành tài chính ngân hàng, tỷ giá hối đoái phản ánh mối quan hệ giá trị đồng tiền của hai nước với nhau. Ví dụ tỷ giá bán ra của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam ngày 21/11/2019 1 USD = 23.260VNĐ. Đây chính là tỷ giá hối đoái.
Tỷ giá hối đoái được xem là một loại giá cả đặc biệt, là giá trị của tiền chứ không phải giá trị của hàng hóa.
Bên cạnh tỷ giá hối đoái thì câu hỏi về chênh lệch tỷ giá hối đoái là gì cũng đang được mọi người quan tâm.
Chênh lệch tỷ giá hối đoái là chênh lệch phát sinh từ việc trao đổi thực tế hoặc quy đổi cùng một số lượng ngoại tệ sang đơn vị tiền tệ kế toán theo tỷ giá hối đoái khác nhau. Chênh lệch tỷ giá hối đoái chủ yếu phát sinh trong các trường hợp:
Trong tiếng anh tỷ giá hối đoái là Exchange rate.
Nếu bạn đã biết tỷ giá hối đoái là gì rồi, vậy thì cùng tìm hiểu khái niệm một số thuật ngữ liên quan đến vấn đề này nhé.
Tỷ giá hối đoái thực là tỷ giá danh nghĩa được điều chỉnh bởi tương quan giá cả trong nước và ngoài nước. Khi tỷ giá danh nghĩa tăng hay giảm không nhất thiết phải đồng nghĩa với sự gia tăng hay giảm sức cạnh tranh thương mại quốc tế.
Một trong những nhân tố quan trọng nhất của tỷ giá hối đoái thực (RER) là vị trí cạnh tranh quốc tế của quốc gia có đồng tiền tương ứng. Tỷ giá hối đoái thực giảm xuống phản ánh mức tăng chi phí sản xuất của những hàng hóa mậu dịch trong nước.
Nếu không có sự tăng giá tương ứng ở các quốc gia khác thì việc đó đồng nghĩa với việc suy giảm vị trí cạnh tranh đó họ sản xuất hàng hóa mậu dịch kém hiệu quả hơn các nước khác.
Tỷ giá hối đoái tăng là là giá cả của hàng hóa xuất khẩu quốc gia đó thấp hơn so với sản phẩm cùng loại trên thị trường nước ngoài, điều này làm tăng sức cạnh tranh của hàng hóa.
Tỷ giá hối đoái cố định (TGHĐCĐ) là tỷ giá hối đoái mà được giữ cố định trong một thời gian dài với biên độ dao động nhỏ ở mức cho phép. Thông thường, đồng nội tệ sẽ được xác định TGHDCD với một đồng ngoại tệ mạnh (USD,GBP.JPY,UREO,CAD…..) hoặc với vàng và được giữ cố định trong một khoảng thời gian dài
Tỷ giá hối đoái thả nổi là tỷ giá mà được xác định dựa trên mối quan hệ tương quan của cung và cầu giữa các đồng tiền có trên thị trường hối đoái. Đây là chế độ mà trong đó tỷ giá hối đoái được vận động một cách tự do trên thị trường ngoại tệ.
Đặc điểm của tỷ giá hối đoái thả nổi là loại tỷ giá này sẽ được thay đổi hoàn toàn phụ thuộc vào sự cung cầu trên thị trường ngoại tệ. Bên cạnh đó Nhà nước cũng không có bất cứ một sự can thiệp nào để điều hành tỷ giá.
Thực tế rằng, trên thế giới không có quốc gia nào để đồng tiền quốc gia thả nổi một cách tự do (chỉ phù hợp với nền kinh tế vững mạnh). Đa phần rằng chính phủ các nước sẽ can thiệp bằng hình thức mua và bán đồng tiền để hạn chế việc biến động mạnh tỷ giá hối đoái. Sau khi cân đối để có sự “chuẩn”, sẽ có bộ phận công bố tỷ giá trong ngày.
Tỷ giá hối đoái Việt Nam là tỷ lệ giá trị của đồng Việt Nam với giá trị đồng tiền nước ngoài.
Ví dụ: Tỷ giá USD/VND = 23.070 tức là 1 USD = 23.070 VNĐ hay 23.070 VND sẽ mua được 1 đồng USD.
Có 2 loại tỷ giá hối đoái như sau:
Có thể chia tỷ giá hối đoái làm 2 loại sau:
Dựa trên giá trị của tỷ giá sẽ có 2 loại chính là:
Dựa vào phương thức chuyển ngoại hối có thể chia thành 2 loại:
Lưu ý: Tỷ giá mua vào bao giờ cũng thấp hơn tỷ giá bán ra. Khoản chênh lệch của điều này sẽ được xem là lợi nhuận kinh doanh ngoại hối.
Tỷ giá hối đoái song phương hay còn có tên là Bilateral Exchange Rate: Được hiểu là giá của một đồng tiền nước này so với đồng tiền khác và không đề cập đến vấn đề lạm phát giữa hai nước. Nếu NEER > 1 thì đồng tiền đó mất giá (giảm giá) đối với tất cả đồng tiền còn lại , nếu NEER < 1 thì đồng tiền đó lên giá (được giá) đối với tất cả đồng tiền còn lại.
Tỷ giá hối đoái hiệu dụng (NEER–Nominal Effective Exchange rate) hay còn gọi có tên là tỷ giá danh nghĩa đa phương / tỷ giá danh nghĩa hiệu dụng. Biết được tỷ giá hối đoái là gì chúng ta có thể hiểu tỷ giá hối đoái hiệu dụng là chỉ số trung bình của một đồng tiền so với đồng tiền còn lại.
Chế độ tỷ giá thả nổi hay còn gọi là chế độ tỷ giá linh hoạt là một chế độ trong đó giá trị của một đồng tiền được phép dao động trên thị trường ngoại hối. Đồng tiền sử dụng chế độ tỷ giá thả nổi được gọi là một đồng tiền thả nổi.
Các nhà kinh tế đều cho rằng, trong phần lớn trường hợp, chế độ tỷ giá thả nổi tốt hơn chế độ tỷ giá cố định bởi vì tỷ giá thả nổi nhạy với thị trường ngoại hối. Điều này cho phép làm dịu tác động của các cú sốc và chu kỳ kinh doanh nước ngoài. Thêm vào đó, nó không bóp méo các hoạt động kinh tế.
Tỷ giá hối đoái cố định, đôi khi còn được gọi là tỷ giá hối đoái neo, là một kiểu chế độ tỷ giá hối đoái trong đó giá trị của một đồng tiền được gắn với giá trị của một đồng tiền khác hay với một rổ các đồng tiền khác, hay với một thước đo giá trị khác, như vàng chẳng hạn.
Khi giá trị tham khảo tăng hoặc giảm, thì giá trị của đồng tiền neo vào cũng tăng hoặc giảm. Đồng tiền sử dụng chế độ tỷ giá hối đoái cố định gọi là đồng tiền cố định. Tỷ giá hối đoái cố định là một lựa chọn chế độ tỷ giá ngược hoàn toàn với tỷ giá hối đoái thả nổi.
Đây là 1 chế độ mà trong đó tỷ giá hối đoái sẽ nằm giữa hai chế độ là cố định và thả nổi. Tỷ giá này có thể linh hoạt đáp ứng được những yêu cầu tỷ giá trong thời điểm giao dịch. Tuy nhiên, nó cũng sẽ được chính phủ can thiệp để đảm bảo nó không hoàn toàn phụ thuộc vào phản ứng thị trường.
Đến đây chắc bạn cũng đã hiểu sơ bộ về tỷ giá hối đoái rồi vậy phương pháp để xác định tỷ giá hối đoái là gì? BachkhoaWiki sẽ giải đáp ngay bây giờ.
Bản chất tỷ giá là giá cả của một đơn vị tiền tệ và phụ thuộc vào cung cầu về đồng tiền đó trên thị trường nên tỷ giá sẽ thay đổi nếu cung cầu thay đổi. Có nhiều phương pháp xác định tỷ giá hối đoái khác nhau tùy thuộc vào mục đích kinh doanh, sự phát triển của thị trường tiền tệ và thị trường hàng hoá, dịch vụ trên thế giới.Việc xác định tỷ giá hối đoái giúp các nhà kinh doanh có thể xây dựng phương án kinh doanh sao cho có lợi nhất.
Ví dụ: Hàm lượng vàng của một Bảng Anh (GBP) là 2,1328 gam và của Đô La Mỹ (USD) là 0,7366, tỷ giá hối đoái giữa GBP và USD là: 1 GBP = 2,8954 USD.
Ví dụ: Hàng hóa X mua bằng Đô La Mỹ với giá là 10 USD, mua bằng Đô La ÚC có giá trị là 15 AUD, trên cơ sở cân bằng sức mua, tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền là: 1USD = 1,5 AUD. Tỷ giá này không sử dụng cho các nghiệp vụ kinh doanh thị trường, tín dụng và thanh toán quốc tế.
Bên cạnh tỷ giá hối đoái là gì thì những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái cũng vô cùng quan trong. Theo dõi hết bài viết để không phải bỏ lỡ bất kỳ thông tin nào nhé.
Yếu tố thương mại trường hợp này sẽ bao gồm 2 khía cạnh chính sau đây:
Sự thay đổi của lạm phát trong nước sẽ tác động đến hoạt động thương mại quốc tế. Từ đó, ảnh hưởng trực tiếp lên cung cầu ngoại tệ. Điều này làm tỷ giá hối đoái thay đổi. Lưu ý nếu nội địa có tỷ lệ lạm phát thấp hơn so với nước ngoài thì lúc này tỷ giá hối đoái sẽ giảm, giá trị nội tệ sẽ tăng.
Thu nhập bình quân của mỗi quốc gia có sự tác động không hề nhỏ đến tỷ giá hối đoái. Trong đó:
Lãi suất cũng là một tác nhân ảnh hưởng lớn đến các hoạt động đầu tư ở nước ngoài, nhất là đầu tư chứng khoán. Sự thay đổi của lãi suất này ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ giá hối đoái.
Vậy vai trò của tỷ giá hối đoái là gì? và nó có thực sự quan trong. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của tỷ giá hối đoái:
So sánh sức mua của đồng tiền
Tỷ giá hối đoái là một công cụ hữu hiệu dùng để tính toán, so sánh giá trị nội tệ với ngoại tệ. Điều này cũng thể hiện giá cả của hàng hóa trong nước so với quốc tế, năng suất của lao động trong và ngoài nước.
Từ đây có thể tính toán hiệu quả trong giao dịch ngoại thương như liên doanh, vay vốn hoặc các chính sách đối ngoại khác.
Ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu
Nếu tỷ giá hối đoái tăng thì hàng xuất khẩu của quốc gia đó sẽ có giá thấp. Sức cạnh tranh thị trường vì thế mà tăng lên rất nhiều. Điều này giúp quốc gia đó có thể thu được nhiều ngoại tệ hơn so với bình thường. Cán cân thương mại cũng như cán cân thanh toán quốc tế sẽ được cải thiện.
Ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và tình hình lạm phát
Nếu tỷ giá hối đoái tăng thì sức mua nội tệ giảm. Từ đó, giá hàng nhập khẩu sẽ đắt hơn dẫn đến lạm phát. Ngược lại, nếu tỷ giá hối đoái giảm thì giá đồng tiền nội tệ tăng lên. Lúc này, hàng nhập khẩu sẽ có giá rẻ, lạm phát sẽ khó xuất hiện.
Vậy là BachkhoaWiki đã giải đáp toàn bộ thắc mắc liên quan đến câu hỏi tỷ giá hối đoái là gì. Nếu thấy hay và hữu ích hãy chia sẻ bài viết này đến với mọi người nhé.
