Khi tìm hiểu về đạo Phật và hỉ nộ ái ố dục, ắt hẳn trong chúng ta ai cũng từng đọc qua tham sân si. Đây là “tam độc”, là những tính cách bản năng trong mỗi người. Hãy cùng BachkhoaWiki tìm hiểu tham sân si là gì qua bài viết bên dưới nha.
Tham sân si là gì? Cùng BachkhoaWiki tìm hiểu xem tham sân si nghĩa là gì trong tiếng Anh và tiếng Việt nha.
Tham là tham lam, là sự ham muốn thái quá của con người dành cho một điều gì đó. Con người nảy sinh lòng tham khi người ta mong muốn tất cả những gì của người khác, chẳng hạn như tiền tài, địa vị, danh vọng,… đều phải là của mình.
Tham không bao giờ là đủ. Khi mình có được thứ mình muốn rồi thì mình lại càng muốn nhiều hơn. Tham lam dẫn dắt con người đi vào con đường tội lỗi.
Sân là sự giận dữ. Khi mọi việc không diễn ra như ý muốn của mình, chúng ta dễ nảy sinh lòng thù hận. Cơn giận che mờ lý trí và sai khiến ta đưa ra những quyết định sai lầm.
Những người có cái tôi cao thường dễ vướng vào nghiệp sân. Do quá coi trọng bản thân mình nên khi có ai đó làm mình không vừa ý, mình dễ nảy sinh tâm hận dù chưa chắc mình đã đúng.
Si là si ngốc, là ngu si. Người vướng phải nghiệp si không có trí tuệ, không biết thế nào là đúng, thế nào là sai.
Sự ngu si che mờ đôi mắt họ, làm cho họ không phân biệt rõ thị phi trắng đen, từ đây dẫn đến những quyết định và hành động sai trái.
Bởi vì bản chất ngu ngốc nên người si không làm chủ được hành động của mình. Họ dễ bị người khác dụ dỗ vào con đường tội lỗi.
Si có thể xem như nguồn gốc của mọi ưu phiền. Tham lam nảy sinh do con người ngu si không biết trân trọng những gì mình có. Giận dữ nảy sinh do con người ngu ngốc cố chấp bám lấy cái tôi của mình. Mạn nghi tà kiến cũng từ si mà ra.
Mạn là sự ngạo mạn, kiêu căng, cho rằng mình hơn người khác. Tự tin về bản thân mình không phải là điều xấu nhưng tự tin quá mức dễ dẫn đến ngạo mạn. Sự ngạo mạn làm ta nảy sinh lòng ghen ghét, đố kỵ với người khác. Từ đây nảy sinh thù hận và phiền não.
Nghi là nỗi hoài nghi, ngờ vực. Nghi che mờ đi sự sáng suốt của con người, làm chúng ta nghi hoặc vào những khả năng của mình. Từ đây ta tự giới hạn mình trong những khuôn khổ mà ta cho là an toàn, nhưng thực chất chúng chỉ giới hạn đi tầm nhìn và khả năng của ta.
Tà kiến là niềm tin vào những điều sai lệch. Đây là vỏ ngoài của si. Con người ngu si không phân biệt phải trái dẫn đến việc bị những cái xấu xa dụ dỗ. Tà kiến làm con người ta không thấu suốt đạo lý, dẫn đến nỗi nghi hoặc, cuối cùng tự giới hạn khả năng của mình.
Tham sân si là gì trong tiếng Anh? Tham sân si trong tiếng Anh là greed, anger, delusion.
Bởi vì tham sân si không mang đến gì cho ta ngoài lòng giận dữ, sự ganh ghét và nỗi u mê nên chúng ta cần phải buông bỏ tham sân si.
Tham sân si mang đến cho chúng ta bệnh tật và phiền não. Chúng mê hoặc và dẫn lối ta vào con đường sai trái và ra những quyết định sai lầm. Chúng ta cần phải buông bỏ tham sân si để có thể sống một cuộc sống an yên và tốt đẹp.
Chúng ta đã biết được tham sân si là gì, vậy làm sao ta có thể buông bỏ tham sân si? Trong đạo Phật, tham và sân nảy sinh từ si. Vì thế, chúng ta cần có trí tuệ để buông bỏ tham sân si.
Với tham, hãy biết đủ và vui với những điều mình đang có. Nhân gian như cõi mộng, sau một kiếp người vạn vật hóa hư không. Mình không thể mang theo tiền tài hay danh vọng sang kiếp khác, vậy tại sao phải tham của người?
Với sân, hãy rộng mở lòng từ bi. Hãy khoan dung với tất cả mọi người. Nếu bạn cứ ôm nỗi hận trong lòng thì bạn dễ chuốc lấy phiền não, lâu dần sinh bệnh. Như vậy trước khi ta kịp trả thù người khác thì ta đã tự hại chính mình.
Buông bỏ si là điều quan trọng nhất, và cũng là điều khó nhất. Chúng ta không thể nào biết được hết mọi việc trên thế gian. Vì thế chúng ta hãy không ngừng học hỏi, nâng cao trí tuệ của mình.
Tuy nhiên chúng ta phải sáng suốt phân định rõ trắng đen, tránh học phải điều sai trái.
Bàn về tham sân si, tác giả Việt Dương Nhân có bài thơ sau:
Tham, Sân, ai mà không có trong lòng
Chữ “Si” đáng sợ nơi lòng nhân sinh
Tham phát khởi, ta chống bằng tâm thiện
Sân vùng lên hãy nhớ chữ Từ-Bi.
Tham, Sân đi với lòng Si
Biết bao sầu khổ, biến nguy cõi trần
Thất tình lục-dục khổ thân
Từ-Bi-Hỉ-Xả lành nhân, lợi người.
Xem thêm:
Bên trên là định nghĩa tham sân si là gì và cách buông bỏ tham sân si. Nếu các bạn thấy bài viết hay thì hãy để lại một like, share và comment để BachkhoaWiki cho ra nhiều bài hay hơn nữa nha.
