Phú Thọ ở đâu? Khám phá miền đất Tổ – Cái nôi của những di sản văn hóa và danh lam thắng cảnh

Nếu ai chưa từng đặt chân đến Phú Thọ, và vẫn đang băn khoăn với câu hỏi Phú Thọ ở đâu thì đừng bỏ qua bài viết này nhé. BachkhoaWiki sẽ giúp bạn tìm hiểu tất cả những thông tin liên quan đến miền đất Tổ của con cháu Vua Hùng. Mảnh đất được mệnh danh là cái nôi của những di sản văn hóa và danh lam thắng cảnh

phu-tho-o-dau

Phú Thọ ở đâu?

Vị trí địa lí của Phú Thọ

Phú Thọ ở đâu? Vị trí địa lý của Phú Thọ giáp ranh với những tỉnh, thành phố sau:

  • Phía đông giáp tỉnh Vĩnh Phúc và thủ đô Hà Nội.
  • Phía tây giáp tỉnh Sơn La và tỉnh Yên Bái
  • Phía nam giáp tỉnh Hòa Bình.
  • Phía bắc giáp tỉnh Tuyên Quang.

Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ cách hà nội bao xa? Phú Thọ cách thủ đô Hà Nội khoảng gần 100km về hướng Bắc. Cách sân bay Quốc tế Nội Bài khoảng 60km.

Phú Thọ ở đâu trên bản đồ Việt Nam

Trên bản đồ Việt Nam, Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ là tỉnh thuộc vùng miền núi trung du Bắc Bộ. Có tọa độ địa lý từ 200 55’ đến 210 43’ vĩ độ Bắc, 1040 48’ đến 1050 27’ kinh độ Đông

Nằm trong khu vực giao lưu giữa vùng Đông Bắc, đồng bằng sông Hồng và vùng Tây Bắc. Phú Thọ có vị trí địa lý mang ý nghĩa là trung tâm tiểu vùng Tây – Đông – Bắc.

phu-tho-o-dau

Phú Thọ nằm ở địa trí thuận tiện, được coi là “ngã ba sông” khi nằm giữa điểm giao nhau của sông Hồng, sông Đà và sông Lô. Đồng thời là cửa ngõ phía Tây của Thủ đô Hà Nội.

Phú Thọ là đầu mối trung chuyển, giao lưu kinh tế giữa các tỉnh vùng đồng bằng Bắc Bộ với các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam và hai tỉnh Quảng Tây, Vân Nam, Trung Quốc.

Phú Thọ ở đâu? Với vị trí địa lý này, Phú Thọ hội tụ các điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, giao thương với các vùng trong nước và quốc tế.

Giới thiệu về tỉnh Phú Thọ

Điều kiện tự nhiên

Phú Thọ ở đâu? Do địa hình chia cắt tương đối mạnh vì nằm ở phần cuối của dãy Hoàng Liên Sơn. Phú Thọ được chia thành 2 địa hình chính với những đặc điểm tự nhiên như sau:

  • Tiểu vùng Tây Nam hay hữu ngạn sông Hồng gồm các huyện: Thanh Sơn, Tân Sơn, Yên Lập, Tam Nông, Thanh Thủy, Cẩm Khê và một phần của Hạ Hòa.
  • Tiểu vùng Đông Bắc hay tả ngạn sông Hồng gồm thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ và các huyện: Lâm Thao, Phù Ninh, Thanh Ba, Đoan Hùng và phần còn lại của Hạ Hòa.

Do phân cấp địa hình, diện tích đất đồi núi, đất dốc của tỉnh Phú Thọ chiếm 64,52% tổng diện tích đất tự nhiên.

Trong đó diện tích đất có độ dốc >150 chiếm tới 51,6%; sông suối chiếm 4,26% tổng diện tích tự nhiên.

phu-tho-o-dau

Địa hình bị chia cắt mạnh gây cản trở không nhỏ cho giao thông, giao lưu kinh tế – văn hóa, phát triển kinh tế – xã hội và đời sống của nhân dân.

Điều kiện tự nhiên của Phú Thọ phù hợp với phát triển nông lâm nghiệp, khai thác khoáng sản, nuôi trồng thủy sản và chăn nuôi.

Một số khu vực tập trung những đồi gò thấp tương đối bằng phẳng, giao thông thuận lợi cho phát triển các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và phát triển các hạ tầng kinh tế – xã hội khác.

Phú Thọ nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa. Điểm nổi bật là mùa đông khô, lượng mưa ít, mùa hè nắng, nóng, mưa nhiều.

Dân số

Phú Thọ ở đâu? Tình hình dân số của Phú Thọ thế nào?

Theo điều tra dân số ngày 01 tháng 04 năm 2019. Phú Thọ có 1.463.726 người. Đứng thứ 21 trong 63 tỉnh, thành cả nước

Mật độ dân số 373 người/km². Trong đó 726.909 là nam giới, nữ giới là 736.817 người.

Tỷ lệ dân số sống tại nông thôn, vùng núi 81,9% và tại thành thị 18,1%, đây là tỉ lệ thấp hơn nhiều so với trung bình cả nước.

Theo điều tra dân số ngày 1/4/2019, cộng đồng người Kinh có 1.214.162 người (chiếm 83%). Số còn lại là các dân tộc: Mường, Dao, Sán Chay,…

phu-tho-o-dau

Tài nguyên thiên nhiên

Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ có tài nguyên thiên nhiên thế nào?

Địa hình thuộc miền núi trung du Bắc BộTài. Phú Thọ rất có tài nguyên rừng và tài nguyên khoáng sản vô cùng phong phú.

Rừng của Phú Thọ có cả 3 dạng: Rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và rừng sản xuất. Hệ động thực vật rừng ở đây khá phong phú và đa dạng.

Phú Thọ cũng có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú. Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh có 241 mỏ và điểm quặng.

Lịch sử

Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ được coi là vùng Đất tổ cội nguồn của Việt Nam.

Tương truyền tại nơi đây các vua Hùng đã dựng nước nên nhà nước Văn Lang – nhà nước đầu tiên của Việt Nam, với kinh đô là Phong Châu.

Tỉnh Phú Thọ đã trải qua nhiều thay đổi về địa danh và địa giới hành chính trước khi chốt mốc địa giới như hiện nay.

phu-tho-o-dau

Văn hóa, xã hội

Phú Thọ là vùng đất cổ của dân tộc Việt Nam, nơi có bề dày truyền thống lịch sử và hàng nghìn năm văn hiến từ khi Vua Hùng dựng nước.

Nằm ở trung tâm của nền văn minh Sông Hồng. Phú Thọ là đất cội nguồn, đất của thế dựng nước và giữ nước, đất của di tích lịch sử, đất của các danh thắng, của các sản vật thiên nhiên độc đáo.

Phú Thọ gồm những huyện, thành, thị nào?

Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ có bao nhiêu thành phố trực thuộc?

Phú Thọ bao gồm 1 thành phố trực thuộc, 1 thị xã và 11 huyện.

  • Thành Phố Việt Trì là trung tâm chính trị kinh tế văn hóa chính của tỉnh với 23 đơn vị hành chính gồm 13 phường.
  • Thị xã Phú Thọ
  • 11 huyện: Cẩm Khê, Đoan Hùng, Hạ Hòa, Lâm Thao, Phù Ninh, Tam Nông, Tân Sơn, Thanh Ba, Thanh Sơn, Thanh Thủy, Yên Lập

phu-tho-o-dau

Di sản văn hóa tại Phú Thọ

Phú Thọ ở đâu? Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đang hiện hữu 3 di sản văn hóa thế giới.

Ca Trù

Ca Trù còn được gọi với những tên khác như hát cửa đình, hát ả đào, hát cửa quyền, hát cô đầu, hát nhà tơ, hát nhà trò và hát ca công.

Đây là loại hình nghệ thuật có từ lâu đời, độc đáo và có ý nghĩa đặc biệt trong kho tàng âm nhạc Việt Nam.

Ca trù gắn liền với lễ hội, phong tục, tín ngưỡng và triết lý sống của người Việt.

Theo thống kê của Viện Âm nhạc Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 14 tỉnh, thành phố duy trì hoạt động Ca Trù.

phu-tho-o-dau

Ca Trù tạo nên nét độc đáo bởi không gian nghệ thuật, nhạc cụ và thể thơ riêng biệt. Hiện đã khôi phục và duy trì được 56 thể thức và giai điệu khác nhau.

Các nghệ sĩ biểu diễn ca trù được gọi là đào và kép. Trong những buổi biểu diễn, đào ngồi giữa chiếu, vừa hát vừa gõ phách lấy nhịp. Kép đệm đàn đáy cho người hát. Xung quanh có quan viên ngồi đánh trống.

Theo đánh giá của UNESCO: “Ca Trù đã trải qua một quá trình phát triển ít nhất từ thế kỷ 15 đến nay; được biểu diễn trong không gian văn hóa đa dạng gắn liền, ở nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau.

Ca Trù thể hiện ý thức về bản sắc và sự kế tục trong nghệ thuật biểu diễn, có tính sáng tạo, được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua các tổ chức giáo phường.

Những giáo phường này đã duy trì các cộng đồng có quan hệ mật thiết, tạo nên nét đặc trưng cho Ca Trù.

Mặc dù trải qua nhiều biến động của lịch sử xã hội nhưng Ca Trù vẫn có một sức sống riêng bởi giá trị nghệ thuật đối với văn hóa Việt Nam”.

phu-tho-o-dau

Cụ Phạm Thị Bang (huyện Phù Ninh) là người duy nhất được công nhận là Nghệ nhân dân gian Việt Nam (do Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam công nhận năm 2005). Cụ đã qua đời năm 2013.

Hiện tại, trên toàn tỉnh Phú Thọ vẫn duy trì 3 câu lạc bộ Ca Trù.

Hát Xoan

Hát Xoan còn được gọi là Khúc môn đình hoặc Ca môn đình (hát cửa đình). Đây là lối hát thờ thần, tương truyền có từ thời các Vua Hùng. Phát triển theo phương thức truyền khẩu, truyền ngôn, truyền nghề

Hát Xoan là loại hình dân ca nghi lễ nghệ thuật đa yếu tố. Là di sản văn hóa dân gian đặc sắc của cư dân nông nghiệp vùng Đất Tổ. Các làng Xoan gốc đều là những ngôi làng cổ.

Người dân Phú Thọ quan niệm, đầu xuân năm mới đi thắp hương Đền Hùng và được nghe câu Hát Xoan sẽ mang lại may mắn tốt lành trong suốt cả năm.

phu-tho-o-dau

Hát Xoan đã vượt qua không gian văn hóa Phú Thọ để đến với cộng đồng các dân tộc Việt Nam và cả nhân loại trên toàn thế giới.

Tháng 11 năm 2011, hát Xoan Phú Thọ được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại bởi tính giá trị, tính cộng đồng trong việc sáng tạo và truyền dạy từ đời này qua đời khác.

Hồ sơ xét duyệt của Hát Xoan Phú Thọ nhận được sự ủng hộ tuyệt đối của Hội đồng khoa học xét duyệt sơ khảo và được UNESCO đánh giá là hồ sơ tốt nhất trong quá trình xét duyệt.

UNESCO cam kết bảo vệ nghệ thuật này không bị biến mất trong đời sống hiện đại.

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và là niềm tự hào vô hạn của cộng đồng dân tộc Việt Nam.

Biểu tượng Vua Hùng và Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vươnglà hình tượng của một ý thức dân tộc sâu sắc như sự minh triết văn hóa được ông cha ta để lại, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác

Đây là lần đầu tiên một di sản văn hóa của Việt Nam được vinh danh ở loại hình tín ngưỡng.

phu-tho-o-dau

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương tồn tại và phát triển theo dọc chiều dài của lịch sử dân tộc Việt. Lễ hội Đền Hùng, giỗ tổ Hùng Vương đã được nhà nước hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp đứng ra tổ chức.

Các công nhân viên chức được nghỉ làm hưởng nguyên lương vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch để tham gia hoạt động hướng về cội nguồn. Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.

Theo dánh giá của UNESCO: Hồ sơ tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ đã nêu rõ giá trị của di sản là sự thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên theo tinh thần “uống nước nhớ nguồn” “ăn quả nhớ người trồng cây”.

phu-tho-o-dau

Đáp ứng được 5 tiêu chí theo yêu cầu của công ước quốc tế 2003 về di sản văn hóa phi vật thể.

Trong đó tiêu chí quan trọng nhất là: Di sản có giá trị nổi bật mang tính toàn cầu, kích lệ ý thức chung của mọi dân tộc trong việc thúc đẩy giá trị đó.

Bạn có thể không biết rõ Phú Thọ ở đâu nhưng về tín ngưỡng thờ cùng Hùng Vương, chắc chắn những người con Việt Nam, con cháu Lạc Hồng đều nắm rõ.

Ẩm thực Phú Thọ

Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ có món ăn gì đặc biệt? Không chỉ nổi tiếng là vùng đất Tổ với những di sản văn hóa. Ẩm thực Phú Thọ cũng rất nổi tiếng với nhiều món đặc sản hấp dẫn.

Mời các bạn cùng khám phá một số món ăn đặc trưng của Phú Thọ. Nếu có dịp ghé qua miền đất Tổ thì đừng quên thưởng thức nhé:

Thịt chua Thanh Sơn: Thịt làm từ lợn lửng do người Mường nuôi tự nhiên, quanh năm ăn củ và trái cây rừng. Thường ăn thịt kèm với các loại lá như sung, ổi, đinh lăng, rau thơm… chấm kèm với tương ớt.

Quả cọ ỏm: Vùng đất đã đi vào thơ với những “Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt” chắc chắn nổi tiếng với món: Cọ ỏm.
Không phải luộc, nướng hay xào. Người Phú Thọ có cách chế biến cọ rất độc đáo. Vị bùi thơm, béo ngậy của quả cọ sẽ khiến bạn nhớ mãi không quên.

Bưởi Đoan Hùng: Nhắc đến bưởi, chắc hẳn 8/10 người nhắc “Bưởi Đoan Hùng”. Chỉ một lần nếm miếng bưởi với tép bưởi trắng, mềm mọng nước và ngọt lịm, mát lành sẽ khiến bạn khó quên được hương vị của chúng.

Bánh tai: Bánh tai có nguyên liệu làm rất đơn giản, chỉ cần gạo tẻ, thịt lợn. Bánh làm xong có hình cái tai nên người dân địa phương dùng luôn tên này để đặt cho bánh.

Rau sắn: Lá sắn muối có thể nấu được rất nhiều món ăn ngon, ăn rất lạ miệng.

Rêu đá người Mường: Rêu được người Mường lấy về từ suối, trên các mỏm đá, làm sạch rồi đem chế biến thành các món ăn. Bạn có thể thưởng thức miễn phí khi đến thăm các vùng cao, địa bàn sinh sống của người Mường ở Phú Thọ.

Cá kho trám: Trám om kho cá là đặc sản có mùi vị rất đặc biệt của Phú Thọ.

phu-tho-o-dau

Các địa điểm du lịch ở Phú Thọ

Phú Thọ ở đâu? Phú Thọ ngoài khu du lịch Đền Hùng nổi tiếng gần xa còn nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn du khách trong và ngoài thành phố.

Đền Hùng

Địa chỉ: Thôn Cổ Tích, Thành phố Việt Trì, Phú Thọ.

Đền Hùng là một quần thể du lịch đền chùa nổi tiếng bậc nhất miền đất Tổ. Đây được xem là nơi hội tụ những tinh hoa và đặc sắc của dân tộc.

Khi đến với Đền Hùng vào dịp Giỗ tổ hàng năm, bạn sẽ được hòa mình vào không khí rộn ràng, náo nhiệt của lễ dâng hương ở đây.

phu-tho-o-dau

Đền Tam Giang và Chùa Đại Bi

Địa chỉ: Phường Bạch Hạc, Thành phố Việt Trì, Phú Thọ.

Đến với nơi đây vào đúng các dịp lễ, bạn sẽ được thưởng thức những hình thức diễn xướng dân gian và đa dạng các hình thức của tín ngưỡng thờ Mẫu đậm đà bản sắc dân tộc.

phu-tho-o-dau

Công viên Văn Lang

Địa chỉ: Trưng Vương, Thành phố Việt Trì, Phú Thọ.

Công viên Văn Lang là nơi hội tụ các biểu tượng độc đáo từ thời vua Hùng và đã đạt được giải kiến trúc Quốc gia vào năm 2000.

Nơi đây đặc biệt đẹp hơn về đêm nhờ các ánh đèn được lắp đặt ở khắp công viên.

Nếu có dịp đến Phú Thọ, đừng nên bỏ lỡ địa điểm đẹp đẽ này bạn nha.

phu-tho-o-dau

Đầm Ao Châu

Địa chỉ: Thị trấn Hạ Hoà, huyện Hạ Hòa

Đầm Ao Châu cũng là một trong những địa điểm du lịch sinh thái thu hút nhiều khách du lịch.

Nơi đây có không gian trong lành, mát mẻ. Phù hợp với nghỉ dưỡng và trải nghiệm các hoạt động thú vị như câu cá, hái vải, chèo thuyền

phu-tho-o-dau

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ

Địa chỉ: Hiền Lương, Hạ Hòa, Phú Thọ.

Đền Mẫu Âu Cơ sở hữu các kết cấu kiến trúc đền chùa cổ được làm gỗ với nhiều chi tiết chạm khắc đẹp. Mang đậm phong cách thời Nguyễn.

phu-tho-o-dau

Vườn Quốc gia Xuân Sơn

Địa chỉ: Tân Sơn, Phú Thọ.

Vườn Quốc gia Xuân Sơn là khu du lịch sinh thái với các dãy núi đá vôi cùng rừng cây xanh thẳm và các hang động tự nhiên.

Đến với nơi này bạn sẽ được đắm mình vào thiên nhiên hoang sơ, xanh ngát, thoáng đãng và vô cùng mát mẻ.

phu-tho-o-dau

Đồi chè Long Cốc

Địa chỉ: Long Cốc, Tân Sơn, Phú Thọ.

Đồi chè Long Cốc sở hữu không khí trong lành, mát mẻ cùng không gian yên bình, mộc mạc.

Bạn sẽ được hòa mình vào khí trời thoang thoảng vị thơm thơm, chát chát đặc trưng khi đến với đồi chè Long Cốc nha.

phu-tho-o-dau

Hồ Ly (Hồ Thượng Long)

Địa chỉ: Thượng Long, Yên Lập, Phú Thọ.

Hồ Ly, hay còn gọi là hồ Thượng Long, là hồ trữ nước của tỉnh Phú Thọ.

Nơi đây có khung cảnh hoang sơ, yên bình nên thu hút rất nhiều người đến tham quan, chụp hình.

Đứng trên cây cầu bắc ngang hồ. Các bạn có thể chiêm ngưỡng được toàn cảnh sự hùng vĩ của núi rừng nơi đây.

phu-tho-o-dau

Suối khoáng nóng Thanh Thủy

Địa chỉ: Khu 1, Thương Lộc, Thanh Thủy, Phú Thọ.

Đến với nơi này, bạn sẽ được hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng các dịch vụ như tắm bùn, tắm khoáng hương liệu, ngâm chân trong nước khoáng nóng,…

phu-tho-o-dau

Mong rằng những thông tin trong bài viết của BachkhoaWiki sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin về miền đất Tổ Vua Hùng. Giờ thì bạn có thể tự tin trả lời câu hỏi “Phú Thọ ở đâu” rồi đúng không nào.

Xem thêm:

Đừng quên ghé thăm miền đất Tổ để thấy tự hào vì được mang trong mình dòng máu lạc hồng và góp phần lưu giữ những nét văn hóa ngàn đời từ ông cha ta để lại nhé! BachkhoaWiki cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết!