Nguyệt thực là gì? Bên cạnh nhật thực, nguyệt thực cũng là một trong những hiện tượng thiên văn được đông đảo người yêu thiên văn chú ý đến. Nguyệt thực có điều gì thú vị và đặc biệt. Hãy cùng BachkhoaWiki tìm hiểu những thông tin có ích xung quanh hiện tượng này nhé.
Hiện tượng nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng cùng nằm trên một đường thẳng. Khi đó Trái Đất sẽ nằm giữa Mặt Trời và Mặt Trăng. Lúc này Mặt Trăng sẽ nằm vào vùng tối của Trái Đất và một phần hoặc toàn bộ Mặt Trăng sẽ bị che khuất khỏi Mặt Trời bởi Trái Đất. Ánh sáng duy nhất có thể thấy được lúc này là khúc xạ qua bóng tối của Trái Đất. Ánh sáng này có màu đỏ do sự tán xạ Rayleigh của các tia sáng màu đỏ có bước sóng ngắn hơn.
Không giống như nhật thực chỉ có thể nhìn thấy từ một khu vực tương đối nhỏ trên thế giới, nguyệt thực có thể được quan sát từ bất cứ nơi nào ở nữa tối của Trái Đất.
Trăng máu là một tên gọi khác của hiện tượng Nguyệt thực toàn phần. Khi hiện tượng nguyệt thực diễn ra, bề mặt của Mặt Trăng có màu đỏ là do lúc này, Trái Đất đã che khuất hoàn toàn ánh sáng từ mặt trời đến Mặt Trăng và lúc này Mặt Trăng nằm hoàn toàn ở vùng tối của Trái Đất.
Vì Mặt Trăng và các ngôi sao khác không tự phát sáng. Chúng nhận ánh sáng từ Mặt Trời và phản chiếu tới mắt của con người. Khi diễn ra nguyêth thực, Mặt Trăng sẽ nằm ở vị trí bị Trái Đất hoàn toàn che khuất đi nguồn sáng đó.
Màu đỏ của Mặt Trăng lúc này được tạo ra do hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Các tia sáng từ Mặt Trời đến Trái Đất sẽ được bầu khí quyển của Trái Đất phản chiếu, chúng đến bề mặt Mặt Trăng và tạo nên màu đỏ, đỏ cam.
Có màu đỏ cam là ánh sáng Mặt Trời khi đến Trái Đất phản xạ lại, đã bị bầu khí quyển loại bỏ và ngăn cản các ánh sáng xanh với bức sóng ngắn. Chỉ có bước sóng dài màu đỏ và cam mới có thể đi qua khí quyển của Trái Đất đến với Mặt Trăng.
Có ba kiểu nguyệt thực chính: nguyệt thực toàn phần, nguyệt thực một phần và nguyệt thực nữa tối.
Nguyệt thực toàn phần xảy ra khi Mặt Trăng đi vào vùng bóng tối của Trái Đất và bị Trái Đất che hoàn toàn khỏi ánh sáng Mặt Trời. Lúc này ánh trăng sẽ bị mờ đi và Mặt Trăng sẽ có màu đỏ đồng hoặc màu cam sẫm.
Nguyệt thực một phần xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng nằm trên một đường gần phằng. Lúc này ánh trăng sẽ bị mờ đi và Mặt Trăng bị khuyết đi một phần, có thể nhìn thấy bóng của Trái Đất màu đen (hoặc màu đỏ sẫm) đang che khuất Mặt Trăng.
Nguyệt thực một phần có thể xuất hiện trước và sau trong quá trình xuất hiện nguyệt thực toàn phần.
Nguyệt thực nửa tối xảy ra khi Mặt Trăng đi qua vùng nửa tối của Trái Đất. Lúc này ánh trăng sẽ mờ và Mặt Trăng sẽ mờ đi và tối đi.
Đây là một hiện tượng khó quan sát bằng mắt thường nếu không có sự hỗ trợ đặc biệt từ các thiết bị thiên văn.
Cùng xem một đoạn clip thú vị về nguyệt thực từ kênh YouTube National Geographic nhé.
Nguyệt thực và Nhật thực đều xảy ra khi Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất cùng nằm thẳng hàng trên một đường thẳng. Tuy nhiên điều khác nhau giữa Nhật thực và Nguyệt thực là vị trí của Mặt Trăng.
Nguyệt thực xảy ra khi Trái Đất nằm giữa Mặt Trăng và Mặt Trời. Còn Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời.
Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng che phủ toàn bộ hoặc một phần Mặt Trời nhìn từ Trái Đất, dẫn đến hiện tượng trời tôí giữa ban ngày và chỉ quan sát được ở một số nơi trên Trái Đất. Thời gian diễn ra tương đối ngắn chỉ từ 5 – 7 phút.
Nguyệt thực xảy ra khi Trái Đất che khuất mặt Trăng khỏi vùng chiếu sáng của Mặt Trời. Làm Mặt Trăng không thể nhận được ánh sáng từ Mặt Trời để phát sáng, chỉ có thể được nhìn thấy nhờ ánh sáng Mặt Trời được phản xạ từ Trái Đất. Hiện tượng nguyệt thực có thể được quan sát từ bất cứ đâu tại nửa tối của Trái Đất. Thời gian diễn ra tương đối dài từ 4 – 5 giờ.
Thời gian tối đa của nguyệt thực toàn phần khoảng 104 phút và đối với nguyệt thực một phần có thể quan sát tối đa đến 6 giờ đồng hồ.
Nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất phải thẳng hàng hoặc gần thẳng hàng vào ngày trăng tròn đồng thời Trái Đất nằm giữa Mặt Trăng và Mặt Trời.
Nói cách khác, nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trăng đi vào vùng tối của Trái Đất. Mặt Trăng bị khuyết một phần bởi chính bóng của Trái Đất.
Theo như quan sát từ lâu đời, một năm sẽ có tối thiểu là bốn lần nhật thực, nguyệt thực: Hai lần nhật thực và hai lần nguyệt thực.
Con số này có thể nhiều hơn tùy từng năm nhưng không thể quá 8 lần trong một năm. Nếu biết được ngày và thời gian của các thiên thực thì hoàn toàn có thể đoán được sự xuất hiện của các nguyệt thực.
Một năm có tối thiểu 2 lần nguyệt thực xảy ra. Con số này có thể thay đổi nhiều hơn, tuy nhiên sẽ không quá 8 lần nhật thực và nguyệt thực trong một năm. Có thể là 5 lần nhật thực nguyệt thực xuất hiện trong các năm 2013, 2018, 2019 hoặc là 6 lần như năm 2011 và 2020. Con số xuất hiện 7 lần trong một năm thực sự rất hiếm và lần tiếp theo các bạn sẽ phải đợi đến năm 2038.
Khác với nhật thực, nguyệt thực có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường, ngay cả đối với trẻ em mà không cần đến với biện pháp bảo vệ nào. Tuy nhiên để có thể có một trải nghiệm tốt nhất, người quan sát cần sử dụng kính thiên văn hoặc ống nhòm để có được những trải nghiệm tốt nhất.
Ngoài ra, một địa điểm thoáng đãng, có tầm nhìn rộng và ít bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm ánh sáng cũng như khói bụi sẽ đem lại một trải nghiệm tốt hơn trong việc quan sát nhật thực các bạn nhé.
Mọi người hãy xem lại cách các nhà khoa học của chúng ta quan sát và ghi lại những hình ảnh đẹp về nguyệt thực nhé.
Xem thêm:
Hy vọng sau bài viết trên, các bạn đã có thêm các thông tin chi tiết và hiểu rõ hơn về bản chất của hiện tượng thiên văn nguyệt thực là gì nhé. Cùng chia sẽ và follow BachkhoaWiki để đem nguồn thông tin này đến nhiều người hơn các bạn nhé.
